Studium Generale 15-16: Me, Myself and I. over identiteit

Over de selfie, het ware zelf, ik, authenticiteit, narcisme en de prestatiemaatschappij.

Op 6 oktober start Studium Generale Gent de nieuwe lezingenreeks op dinsdagavond, dit jaar rond het begrip identiteit.

De ‘selfie’, verkozen tot het internationale woord van het jaar 2013, vormt de rode draad bij de 11 bekende auteurs die elk vanuit hun discipline zullen nagaan hoe er gedacht werd over identiteit in het verleden en hoe anders het nu is in onze digitale wereld.

Volgens een aantal critici is onze identiteit maakbaar. Zo schrijven vele boeken over tijdmanagement tecepten voor die ons vertellen hoe we niet alleen op zakelijk, maar ook op persoonlijk vlak op een aangename en efficiënte manier succesvol onze doelen kunnen bereiken. Een goed voorbeeld hiervan is het bekende boek Getting things done: prettig en efficiënt werken zonder stress van David Allen.

Er zijn nog andere actoren in het spel die onze identiteit voortdurend kneden:

• Zo speelt de interculturaliteit een rol. Schrijver Fikry El Azzouzi heeft het hierbij over (culturele) identiteit als literaire verbeelding (17 november).
• Journalist, schrijver en Gouden Uil-winnaar Frank Westerman stelt zich de metaforische vraag wat er zou gebeuren als je op een vreemde kust zou aanspoelen (12 april).
• Hoe verhoudt het ik zich dan tot de ander? Psycholoog Paul Verhaeghe gaat na hoe het nu verder moet met het gezag in onze maatschappij en snijdt het begrip collectieve identiteit aan (1 december).
• Wetenschappelijk onderzoekster Gily Coene heeft het over vrouwenemancipatie en genderidentiteit (23 februari).
• Tenslotte, als identiteit een veranderlijk gegeven is, hoe zit het dan met ons brein? Zijn wij al dan niet onze hersenen? Volgens psychiater Jim Van Os bestaat schizofrenie niet eens (22 maart).
• Yves Petry geeft het startschot met ‘Het spook van de identiteit versus de geest van de uniciteit’ (6 oktober).

De meeste lezingen gaan door in de Miry Concertzaal (ingang Biezekapelstraat 9, tussen Sint- Baafsplein en Hoogpoort).

De bibliotheek aan het Zuid volgt deze lezingen op de voet met themastands in de fictie- en non fictie-afdelingen.

Steven Aerts, collectievormer non-fictie

Zomerboeken non-fictie 2015

Opdat u zich tijdens de zwoele en luie maanden van het jaar toch geen moment zou vervelen en u aan uw algemene ontwikkeling en kennis van de actualiteit zou kunnen blijven schaven willen we u het puikje van de nieuwste aanwinsten non-fictie op een schoteltje aanbieden. De medewerkers van de non-fictie-afdeling van Bibliotheek Zuid braken zich daarom het hoofd over wat nu de betere boeken van de eerste helft van 2015 waren en dit leverde 9 keuzelijsten op: Filosofie en religie, Geschiedenis en politiek, Kunst, Mens en maatschappij, Psychologie en gezondheid, Over Gent, Reizen, Vrije Tijd en tenslotte Wetenschap en Techniek.
Enkele zeer opmerkelijke boeken uit deze lijsten.
Het allerbeste geschiedenisboek van het voorjaar is ongetwijfeld KL: een geschiedenis van de naziconcentratiekampen van Nikolaus Wachsmann. Want als u denkt dat over de naziconcentratiekampen al zowat alles geschreven is vergist u zich. Dit boek is nu al een standaardwerk: het biedt een uitputtend overzicht van de ontwikkeling van al deze kampen van 1933 tot 1945. Maar verwacht u zich niet aan dorre opsommingen, want de auteur wisselt algemene beschouwingen af met persoonlijke getuigenissen.
Origineel is ook het Handboek slavenmanagement waarin u door de ogen kijkt van de fictieve Romeinse auteur en slavenhouder Marcus Sidonius Falx (waarachter Jerry Toner, hoogleraar Oudheidkunde aan de Universiteit van Cambridge schuilgaat) om zo alle aspecten van het leven van de Romeinse slaven eens vanuit een andere gezichtshoek onder de loep te nemen. Een geschikt boek om op het bureau van uw baas te leggen als het u op het werk allemaal wat te veel wordt ?
Als u wil meepraten over het Gentse jaarthema ‘Gent kleurt oranje’ kunnen we u – nogmaals – Vivat Willem! aanraden. Tussen 1815 en 1830 vormden België en Nederland één natie, het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en daarover schreef Joris De Zutter een heldere en beknopte introductie. Vivat Willem! werd gepubliceerd door de stad Gent en enkele maanden geleden voorgesteld in hotel d’Hane Steenhuyse.
Uit de lijst Filosofie en religie twee aanraders die veel minder aandacht kregen dan pakweg In naam van God van Karen Armstrong, Ketters: pleidooi voor een hervorming van de islam van Ayaan Hirsi Ali, Eis het onmogelijke van Slavoj Zizek of De ketter en de kerkvorst : Etienne Vermeersch, André Leonard in gesprek met Joël De Ceulaer.
Filosofie gaat volgens Peter Bieri vooral over de grote vragen van het leven. In Een manier van leven: over de vele vormen van de menselijke waardigheid vertrekt hij van alledaagse situaties om aan te tonen hoe belangrijk het begrip menselijke waardigheid is voor ons denken en handelen. Peter Bieri is – onder het pseudoniem Pascal Mercier – ook bekend voor zijn roman Nachttrein naar Lissabon.
In het Nederlandstalige taalgebied bestudeert geen enkel werk zo grondig het fenomeen religie als de heldere trilogie Denken over religie: antropologische theorie en godsdienst van godsdienstantropoloog Valeer Neckebrouck. Hij geeft een uitgebreid overzicht van de belangrijkste denkers over religie doorheen de geschiedenis. In het derde deel, Hedendaagse perspectieven, bespreekt hij kritisch het huidige wetenschappelijk denken over religie van bekende wetenschappers zoals de genentheorie van Wilson, het godsidee van Dawkins en het breinonderzoek van Schwaab.
Vindt u voorgaande tips toch geen licht verteerbare kost ? Dan is er nog De mooie voedselmachine: alles over de darmen, een onderschat orgaan, de Nederlandse vertaling van de bestseller van de Duitse studente geneeskunde Giulia Enders, die een zeer vlot, leesbaar en zelfs grappig boek over de werking van de spijsvertering schreef, gebaseerd op de recentste wetenschappelijke inzichten .
Tot zover deze speciale aanraders. Om het u nog gemakkelijker te maken hebben we een themastand met een greep uit deze zomerboeken op de tweede verdieping van Bib Zuid opgesteld. Tijdens de zomermaanden volgt er ook nog één op de derde verdieping. Wij wensen u alvast veel leesplezier!

Afdeling Non-fictie

Alles uit de kast Festival (za 29/11): bekijk de 12 filmpjes en schrijf in!

 

Wat kiest Griet Op de Beeck uit onze (boeken)kast? Wat inspireerde Nic Balthazar doorheen zijn carrière? Met welke muziek, boeken, films, … is Sioen opgegroeid?
Laat u inspireren door de keuze van 12 bekende leners bij het grasduinen in de rijke collectie van de bibliotheek, de grootste (boeken)kast van Gent.

Op het Alles uit de kast Festival vertellen deze ambassadeurs over lief, leed en leven aan de hand van hun keuzelijst. We verklappen u alvast dat Griet Op de Beeck ’s middags uit de kast komt in de Achilles Musschezaal (reserveren is niet nodig).

Benieuwd naar onze andere gasten? Bekijk de 12 filmpjes en schrijf in voor een of meer ontmoetingen bij Gentinfo op 09 210 10 10 (ma-za 8-19u) of online.

 

Tijdschriften Bibliotheek Zuid: losse nummers lenen & nieuwe titels

Losse tijdschriftnummers kon je reeds lenen in alle filialen en in de jeugdbib maar sinds dit jaar ook in de hoofdbibliotheek: van 44 tijdschriften kan je de losse nummers van de lopende jaargang nu ook mee naar huis nemen!

• Welke tijdschriften kan je per nummer lenen?

. Elk tijdschriftnummer met streepjescode van de bibliotheek op de cover mag je lenen. In de catalogus herken je ze zo: ga naar een tijdschrifttitel en klik op ‘Volledige beschikbaarheid’: daar zie je de beschikbare nummers van het tijdschrift (zoniet zie je alleen jaargangen).
. Het recentste nummer krijgt pas een streepjescode zodra het volgende nummer geleverd is en kan je dus nog niet uitlenen.

Voorbije jaargangen van deze 44 tijdschriften kan je ook nog steeds als geheel lenen.

Nieuwe titels sinds januari 2014:

– Change think+
– Christen-democratische reflecties (CD&V)
– Flow magazine
– Heaven : popmagazine
– Joepie
– KnipMode

Vanaf 1 januari 2014 kan je dubbel zoveel lenen: dat betekent tot 10 tijdschriftnummers en/of tijdschriftjaargangen per kaart. Totaal maximum per kaart is 30 stuks in Bib Zuid en alle filialen samen.

Curieuzeneuzen Digistaarten Kabinet in Jeugdbib Zuid (za.4/01)

In het maandelijkse Curieuzeneuzen Vraagstaarten Kabinet gaan we op zoek naar antwoorden op al jullie gekste vragen rond allerlei thema’s. Na Sterren en planeten (7  sept) en Striptekenen (5 okt) gaan we de digitale toer op met de digiprofessors van Mediaraven…

De bib is een plek vol informatie waarin je zoveel kan ontdekken, opzoeken, uittesten,… Duik mee in het Curieuzeneuzen Vraagstaarten Kabinet, hou je vragen en nieuwsgierigheid klaar en vind de antwoorden in boeken, op internet, proefjes, spelletjes of bij onze gekke professor.

Voor kinderen van 8 tot 11 jaar (2de – 4de leerjaar).
Van 10.30 tot 12u in Jeugdbib Zuid.
Inschrijven op 09 266 70 03 (tijdens de openingsuren) of mail

Jongere broers of zusjes kunnen om 11u luisteren naar verhalen van vertelster Hilde Rogghe, in de vertelstoel.

Non-Fiction boeken 2013: de keuze van de bib

Naar het einde van het ‘oude jaar’ stellen wij, collectievormers van de non-fiction, onze keuzelijst van de beste 100 boeken van 2013 voor. Nieuw voor dit jaar is dat we lijsten samengesteld hebben rond enkele algemene interessesferen, zodat u nog sneller uw favoriete boeken kan aanklikken:

• politiek en geschiedenis
• filosofie en religie
• wetenschappen
• mens en maatschappij
• psychologie en gezondheid
• kunst
• over Gent
• vrije tijd.

In het tweepausenjaar bijt het boek de Vaticaandagboeken van John Thavis de spits af. Als katholieke journalist opereert hij achter de schermen van allerlei belangengroepen binnen het Vaticaan. Met veel humor vertelt hij het wel en wee van allerlei eerzuchtige kardinalen. Het onderlinge vertrouwen is dan ook zoek waardoor allerlei schandalen naar buiten kunnen treden.

Een polemisch boek is Superdiversiteit : hoe migratie onze samenleving verandert van Dirk Geldof, onderzoeker aan het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen in Brussel. Superdiversiteit houdt volgens de auteur in dat er nu ‘een groeiende diversiteit binnen de diversiteit is’. De oude tweedeling tussen ‘zij’ en ‘wij’ behoort dan ook tot het verleden. Meervoudige etniciteit bepaalt nu de wereldgeschiedenis. Steden zijn volgens hem ‘emancipatiemachines’, die iedereen ontplooiingskansen moeten bieden.

In aanloop naar de 100ste verjaardag van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 beschrijven historici Misjoe Verleyen & Marc De Meyer in hun boek Augustus 1914: België op de vlucht de gigantische vluchtelingenstroom van anderhalf miljoen Belgen, die – uit vrees voor de gruwelen van de Duitse legers – in Nederland, Frankrijk en Engeland veiligere oorden opzochten. Hoe de lokale bevolking hen eerst met open armen verwelkomde, maar later, toen de oorlog langer duurde dan gedacht, zich wel eens ergerde aan onze vreemde eetgewoonten en ruzies over taal en politiek, lees je in dit pakkend relaas.

Een boek dat ongetwijfeld spijkers met koppen zal slaan is De bonobo en de tien geboden van Frans De Waal. Het jarenlange onderzoek van deze bioloog leidde tot de vaststelling dat de moraal niet uitsluitend een menselijke aangelegenheid is, maar reeds aantoonbaar is in het sociale gedrag van apen, die ook gevoelens van medelijden en empathie kennen. Met de verwijzing in de titel naar de 10 geboden wil de auteur ook ingaan tegen de stelling dat de moraal een uitvinding van de religie is geweest. Zeg dus nooit meer het beest in ons, want dat is niet meer dan een halve waarheid!

En tenslotte nog dit: met deze eindejaarsfeesten willen we u het culinaire boek De essentie van chocolatier Joost Arijs niet ontzeggen. Zijn patisseriezaak in Gent werd door de restaurantgids Gault & Millau uitgeroepen tot de beste van België.

Geld : de ongeautoriseerde biografie van Felix Martin

“Met uitzondering van economen weet iedereen wat “geld” bekent, en zelfs een econoom kan het in ongeveer een hoofdstuk omschrijven…” Zo luidt het openingscitaat van Geld : de ongeautoriseerde biografie, waarmee macro-econoom Felix Martin, die buiten de krijtlijnen van de traditionele economie tekent, zijn historische reis doorheen 3000 jaar monetaire geschiedenis aanvangt.
“Ongeautoriseerd” omdat de auteur ook niet-conventionele denkers aan het woord laat. Zij wezen toen al op de noodlottige gevolgen van het ambitieus najagen van rijkdom. Zo’n luis in de pels was omstreeks 1870 Walter Bagehot, redacteur van het tijdschrift The Economist. Als geen ander benadrukte hij het belang van de kredietwaardigheid van de banken. De link met de de huidige kredietcrisis is immers niet ver weg!

Vóór hij in de geschiedenis duikt, haalt de auteur het verslag aan van een avonturier, Furness, die in 1903 het tot dan toe ontoegankelijke eiland Yap in de Stille Oceaan had bezocht. De inwoners gebruikten daar als betaalmiddel grote ronde stenen, die ze “Fei “noemden. Tot zijn verbazing opperde de nieuwe bezitter geen bezwaar als die reuze fei nog bij de vorige eigenaar bleef, want het vervoer ervan was vaak een lastige karwei. Die lauwe belangstelling voor hun “geld”  kwam onder de aandacht van de econoom John Maynard Keynes, die vond dat de gangbare economie nog veel te leren had van de monetaire opvattingen van de eilandbewoners.

Hoe het komt dat wij anders dan de inwoners van Yap doorheen de geschiedenis zo betoverd zijn geraakt door onze opvattingen over geld ? Waarom zullen we nooit lessen trekken uit financiële crisissen ?
Die antwoorden lees je in zijn verhelderende synthese.
De auteur studeerde aan de universiteit van Oxford, werkte voor de Wereldbank. Hij schrijft voor The New York Review of Books en de Financial Times.

Big Draw in Bib Gent – Zaterdag 5 oktober

Was je penselen, slijp je potloden en zet je schrap voor de allereerste Belgische editie van The Big Draw.  V.Z.W. Kunst werkt wil Gent aan het tekenen krijgen en zet een grootse Big Draw op tijdens het eerste weekend van oktober.
Drie dagen lang gaan mensen aan de slag met potlood, papier en inkt maar ook met technologie, nieuwe materialen en media. We gaan experimenteren, ervaringen en vondsten delen en toveren Gent om tot één groot atelier vol ideeën en tekenspektakel.
Het volledige programma van de Big Draw kan je hier terugvinden.

De bibliotheek en tekenen, een even sterke match als pen en papier?!
In de bibliotheek vind je boeken over kunstenaars, tekentechniek, typografie, architectuur,…
Je kan er een rustig plekje zoeken om te schetsen of inspiratie opdoen in onze rijke collectie. De bibliotheek inspireert, experimenteert en laat jong talent op je los op zaterdag 5 oktober.

Programma zaterdag 5 oktober:

10:00 – 17:00 Kleurexplosie –  tekenen voor iedereen.
10:30 – 11:30 Workshop Pieter Gaudesaboos – kleuters – inschrijven.
10:30 – 12:00 Workshop striptekenen – 8 tot 10 jaar – inschrijven.
14:00 – 16:00 TyP o GriMe – grime voor kinderen.
14:00 – 17.00 Koen Aelterman tekent – demo.
14:30 – 16:30: Ontdek illustratietechnieken – demo – voor iedereen.

KLEUREXPLOSIE!
10:00 – 17:00
De bib barst uit zijn voegen en kleurt alle kleuren van de regenboog… Zin om mee te tekenen en kleuren? Pak een boek ter inspiratie, een potlood en ga aan de slag! In samenwerking met de Gentse Jeugddienst.

Al het talent in huis mag op 5 oktober iets op onze ramen tekenen!
Peter Goes, Maarten Vande Wiele, Pieter Gaudesaboos, Toyah De Corte en Koen Aelterman tekenen het beste van zichzelf op onze ruit, midden op het Zuid!
In dit filmpje zien jullie Gentenaar Peter Goes alvast eens aan het werk:

TOMMIE EN DE TORENHOGE BOTERHAM
workshop Pieter Gaudesaboos voor kleuters.
10:30 – 11:30
Tommie heeft een reuzenhonger en maakt de hoogste boterham die je ooit hebt gezien. Wil je ook een hapje? Wil je mee tekenen aan zijn boterham? Schrijf je in voor deze leuke workshop van Pieter Gaudesaboos.

WORKSHOP CURIEUZENEUZE STRIPTEKENAARS KABINET: striptekenen met Maarten Vande Wiele 10:30 – 12:00
Hoe begint een striptekenaar aan een strip? Hoe tekent hij blij? Hoe tekent hij bang? Hoe tekent hij verliefd? Hoe lang werkt hij aan een strip? Hoe lang werk JIJ aan een strip? Pak je potloden en papier en teken mee met Gents striptekenaar Maarten Vande Wiele. Een workshop voor kinderen uit het 2e, 3e en 4e leerjaar.

ONTDEK ILLUSTRATIETECHNIEKEN
14:30 – 16:30
Benieuw op hoeveel manieren je kan tekenen? De jonge illustratrice Toyah De Corte maakte voor haar opleiding ‘Grafisch ontwerp’ (KASK) een 10-tal sfeervolle tekeningen voor de rekken met info- en doeboeken in de jeugdbib. Je kan haar aan het werk zien in de bib. Ze vertelt je graag over de knepen van het vak en over haar inspiratiebronnen.

TYP O Grime
14:00 – 16:00
Ooit al eens stilgestaan bij verschillende lettertypes? BLOKLETTERS, krulletjes, of lang en slank? Heb jij een lievelingsletter? Kom naar onze grimestand we beschilderen je met je favoriete tekst.

TEKENTALENT IN BIB GENT:
KOEN AELTERMAN
14:00 – 17:00
Koen Aelterman, jonge illustrator en kei in het tekenen van persoonlijke indrukken, is te gast in de Bib in Gent op 5 oktober en gebruikt de bib als inspiratiebron. Koen tekent live en stelt zijn vorig werk tentoon op onverwachte plekken in de bib. Duik mee in de wereld van Koen en zie wat hij uit zijn pen tovert.

De derde verdieping en de jeugdafdeling van Bib Zuid zetten de boeken over tekenen in de kijker.

EXTRA! in de bib van Sint-Amandsberg
Nav het tekenfestival The Big Draw zullen twee kunstenaars van Zebr’art die er tentoon stellen een tekenworkshop geven voor kinderen. Doorlopend 10-12u. Gratis, inschrijven is niet nodig. Meer info: tel. 09 229 10 55

Meer info of  inschrijven voor een workshop?
Mail, bel 09 266 70 00, of kom langs.

Anneleen Schelstraete, Publiekswerking. 

Zomerboeken non-fictie 2013 in Bib Zuid

Ben je op zoek naar het snedige non-fictieboek voor deze zomer ?
In een uitgebreide keuzelijst stellen we je een keur van meer dan 100  recente non-fictieboeken voor, waarmee je straks over verschillende continenten kan uitzwermen of die je gewoonweg zonder reisbeslommeringen thuis in één ruk uitleest.

Op de tweede verdieping in de bib aan ’t Zuid is er aansluitend een themastand. We stellen er enkele voor:

Lucas Cathérine bijt met zijn ”Arabische zomer : twintig vrouwen in Al Andalus” de spits af.
De auteur reist doorheen het Moorse Spanje van de achtste tot de veertiende eeuw in grote cultuursteden zoals Córdoba, Sevilla, Granada en Valencia en ontmoet daar 20 sterke vrouwen (al dan niet gesluierd) zoals Zahra, naar wie de Moorse paleisstad Medina al Zahra bij Córdoba werd genoemd of prinses Wallada die literaire salons opende.
In het boek “Vergeten koninkrijken : een verborgen geschiedenis van Europa” laat Norman Davies al die grote en kleine  koninkrijken en staten herleven, die Europa eens rijk was, maar in hun korte of lange bestaan overwonnen werden zoals het Visigotische koninkrijk dat vanaf de Vde eeuw over het Iberisch schiereiland heerste, maar in 711 als wraak voor de verkrachting van een Arabische prinses  aan het Visigotische hof (Lucas Cathérine weet er alles over) door een Moors expeditieleger van de kaart werd geveegd. Ook de Etrusken, Bourgondiërs, Byzantijnen passeren de revue.

Voor de thuisblijvers mogen nieuwe boeken over Gent niet ontbreken. Exact 100 jaar geleden opende Gent zijn deuren voor de wereldtentoonstelling van 1913. Een waaier van boeken is dit jaar al uitgegeven :  Impact : wereldtentoonstelling Gent 1913,  Wereldtentoonstelling Gent 1913 door Joost Vandommele, Oud Vlaendren opnieuw bezocht door Rudy Claerman, Gent 1913 : op het breukvlak van de moderniteit  en Wandelen door Gent 1913-1918 : van wereldtentoonstelling tot wereldoorlog door Peter Jacobs.

In “De nieuwe religieuze intolerantie : een uitweg uit de politiek van de angst” schuwt de filosofe Martha Nussbaum de controverse niet. Ze onderzoekt de wortels van religieuze onverdraagzaamheid. In een toegankelijk betoog haalt ze vele voorbeelden aan en gaat op zoek naar redelijke antwoorden gebaseerd op het principe van de menselijke waardigheid en inlevingsvermogen.

Mind the Book 2013 en Orlando Figes

28 februari gaat de derde editie van Mind the Book van start in de Antwerpse Singel. Mind the Book koppelt een vijfdaags boekenfestival aan  een boekenbeurs en focust op non-fictie en geëngageerde fictie. Elk jaar kiezen de organisatoren een aantal actuele en tijdloze thema’s uit. Op het event  gaan dan maatschappijkritische topauteurs, die recent boeken over één of meer van die kwesties publiceerden, met elkaar in gesprek.  In 2013 komen o.a. volgende thema’s aan bod:

• de financiële crisis (Joris Luyendijk,  Tomas Sedlácek en Gie Goris),
• welvaart zonder groei  (Tim Jackson, Tomas Sedlácek en Joël De Ceulaer),
• de Arabische Lente (Sami  Zemni,  Jef Lambrecht en Samira Bendadi),
• het Midden-Oosten (Nir Baram, Hassnae Bouazza en Catherine Vuylsteke),
• Afghanistan (Paolo Giordano en Jelle Van Riet),
• België (Benno Barnard en Geert van Istendael),
• vrije markt, democratie en verzet (Johan Van Overtveldt en Thomas Decreus ),
• duurzaamheid (Louise Fresco en Alma de Walsche),
• nieuwe nieuwsmedia (Rob Wijnberg en Joris Luyendijk),
• geluk (Paul Verhaeghe,  Michael Foley en Anna Luyten),
• graphic novels (Glen Baxter) …

Je vindt momenteel een selectie van hun  boeken op een themastandje op de tweede verdieping in Bib Zuid.

Uit het indrukwekkend aantal sprekers pikken we er de auteur met de grootste internationale faam uit:  Orlando Figes, historicus en hoogleraar aan de universiteit van Londen. Hij  zal spreken over Europese geschiedenis en Oost-West-verhoudingen met Jan Balliauw, de Oost-Europa en Rusland-kenner van de VRT.

Figes  is vooral gekend als auteur van een aantal vlot geschreven werken over de geschiedenis van Rusland zoals ‘Tragedie van een volk’ over de Russische revolutie en ‘Natasja’s dans’, een culturele geschiedenis van Rusland van de achttiende tot de twintigste eeuw.

In ‘De Krimoorlog’ wordt de oorlog beschreven die tussen 1853 en 1856 woedde tussen de Russen enerzijds en een coalitie van Britten, Fransen en Turken anderzijds. Tolstoj heeft als officier aan dit conflict deelgenomen en daarover in ‘Sebastopol’ geschreven. Bij ons is deze oorlog minder gekend dan de grote conflicten uit de twintigste eeuw. Maar toch zie je raakvlakken. In het boek wordt duidelijk dat oude overgeleverde gevechtstechnieken (inclusief erecodes) vermengd raakten met een nieuwe, bijna gemechaniseerde vorm van vernietiging. Er vielen 800.000 doden.

‘Fluisteraars’ is een verzameling getuigenissen van slachtoffers van het stalinisme. Figes heeft deze documenten verzameld in samenwerking met Memorial, een Russische organisatie die onderzoek doet naar de slachtoffers van de repressie. Het woord ‘fluisteraar’ kan vertaald worden als ‘sjeptoetsjik’ : iemand die fluistert uit angst om gehoord te worden of als ‘sjeptoen’: een informant van de politie. Je kan een aantal van de interviews hier bekijken op internet.

Het meest recente werk van Figes ‘Schrijf je me?’ is gebaseerd op de correspondentie tussen Lev en Svetlana Misjtsjenko. Het koppel werd gescheiden door de oorlog tegen Duitsland en daarna door de verbanning van Lev naar de Goelag. Met de moed der wanhoop probeerden ze contact te houden. Svetlana  was onverschrokken, of roekeloos, en slaagde er zelfs in Lev stiekem in zijn verbanningsoord te bezoeken. Het eigenaardige is dat Svetlana die in vrijheid leefde, veel depressiever was dan Lev die zich staande wist te houden door zijn werk (beiden waren natuurkundigen) en het contact met enkele medegevangenen. Uiteindelijk is Lev toch vrijgelaten. Er staat een ontroerende foto in het boek van Lev met zijn beide kinderen.

Orlando Figes is in 2010 ongunstig in het nieuws gekomen doordat hij anoniem afbrekende commentaar geschreven had bij werken van collega-historici op Amazon. Figes heeft de feiten eerst ontkend maar later toch toegegeven.

Tot slot kunnen we nog melden dat er ook een filmluik aan Mind the Book is verbonden. Literaire duizendpoot  Arnon Grunberg is tevens een filmfanaat en  stelde een retrospectieve samen met een aantal films die hij bespreekt in zijn nieuwe filmessaybundel ‘Buster  Keaton lacht nooit’. Het boek zelf wordt voorgesteld tijdens het openingsgesprek van Mind the Book tussen Arnon Grunberg en literator, essayist en dichter Stefan Hertmans.

Mind the Book wisselt overigens elk jaar van locatie en komt in 2014 opnieuw naar Gent.

Kristine De Messemaeker & Wouter De Raes, collectie non-fictie