GELEZEN: Het verfraaide decor van het Gravensteen van Guido Everaert

‘De stad Gent bezit honderden, ja duizenden huizen, die, ten kleinen koste hersteld, veel zouden bijdragen tot de verfraaiing onzer straten en de vreemdelingen meer en meer naar hier zouden lokken.’ Het Volksbelang, 26 september 1896.
Gent staat bekend als een mooie historische stad. In de aanloop naar de Wereldtentoonstelling van 1913 werd het beeld van de stad grondig gewijzigd. Rond het Gravensteen en in de zichtlijnen naar het kasteel werden tal van huizen gerestaureerd. Sommige ingrepen waren verregaand en zouden vandaag niet meer op die manier uitgevoerd worden. Maar het resultaat beviel de inwoners en is nu door iedereen aanvaard. Over de restauraties schreef Guido Everaert van de Dienst Monumentenzorg en Architectuur een boeiend en rijk geïllustreerd boek. De stad sloot een overeenkomst met verschillende eigenaars van huizen: tegen betaling van een jaarlijkse cijns werden de gevels gerestaureerd en ook het onderhoud werd voor eeuwig door de Stad betaald. Deze zogenaamde ‘conventiegevels’ worden tot in de details besproken. Het gaat hier over gebouwen op het Sint-Veerleplein, de Burgstraat en de Geldmunt maar ook verder weg zoals de Korenlei en de Kraanlei. Een wandeling door de Kuip van Gent is na lezing van dit boek niet meer als daarvoor. Heeft u bv. al ooit opgemerkt dat sommige afvoerbuizen voor regenwater een zinken vergaarbak met een spuwer in de vorm van een leeuwenkop hebben? Als u de auteur aan het woord wil horen over zijn publicatie kunt u op 22 juli zijn lezing bijwonen in Hotel d’Hane Steenhuyse (reserveren via Gentinfo). U kunt het boek kopen in de Stadswinkel (29 euro) maar u kunt het natuurlijk ook bij ons ontlenen.

Kristine De Messemaeker, collectie Gent, 3de verdieping Bib Zuid

Henry van de Velde

In 2013 is het 150 jaar geleden dat Henry van de Velde werd geboren. In het Jubelparkmuseum in Brussel loopt daarom van 13 september tot 12 januari een tentoonstelling onder de titel ‘Passie Functie Schoonheid’.
Henry Van de Velde (1863-1957) is gekend als architect en designer. Hij werd geboren in Antwerpen maar werkte internationaal, o.a. in Duitsland (Weimar en andere plaatsen) en Nederland (Kröller-Müller Museum). In Gent is hij vooral gekend als architect van de Boekentoren.
Henry van de Velde is een belangrijke vertegenwoordiger van de art nouveau maar zijn stijl evolueerde later naar het modernisme.
In Weimar richtte Van de Velde de Kunstgewerbeschule op. Toen hij in 1915 ontslag nam, duidde hij Walter Gropius aan als zijn opvolger. Hij zette daarmee een ontwikkeling in gang die zou leiden tot het beroemde Bauhaus.
Voor de tentoonstelling in Brussel werkte het Jubelparkmuseum samen met de Klassik Stiftung Weimar.

Het Design Museum Gent bezit een belangrijke collectie objecten van Henry van de Velde. Naast meubels ook bestek en serviesgoed.
Momenteel loopt in het museum ook de tijdelijke tentoonstelling ‘Peter Behrens : van jugendstil tot industriële vormgeving‘. Behrens was een tijdgenoot van Van de Velde. Hij werkte lange tijd voor AEG waarvoor hij o.a. het firmalogo ontworpen heeft. Behrens is in Duitsland uitgegroeid tot de grondlegger van de industriële vormgeving. Van de Velde bleef eerder ambachtelijk-kunstzinnig georiënteerd.
Van de Velde en Behrens waren beiden autodidact.
Voor de Behrens-tentoonstelling werd eveneens samengewerkt met de Klassik Stiftung Weimar.
De tentoonstelling loopt nog tot 27 oktober.
De bibliotheek bezit een dertigtal boeken van en over Van de Velde, o.a. het overzichtswerk ‘Henry van de Velde : een Europees kunstenaar in zijn tijd’. In dit werk komt ook Behrens uitgebreid aan bod.

Open Monumentendag op zondag 9 september

Het thema van de Open Monumentendag dit jaar is ‘Muziek, woord en beeld’.
In de programmakrant wordt dit nader toegelicht:

‘Op Open Monumentendag dringen we door in de exclusieve spiegelzalen, muzieksalons, privébibliotheken en kunstkamers waar de high society in besloten kring aan cultuur deed. Veel ‘hoge’ vormen van cultuur speelden zich ook af op plekken als operagebouwen en musea. We nemen ook een kijkje in monumenten waar ‘de gewone man’ aan zijn culturele trekken kwam: theaters, andere openbare gebouwen, tijdens processies, op dorpsfeesten, …’

Daarnaast is er ook aandacht voor kunstenaarswoningen en ateliers, voor kerken en voor culturele herbestemmingen van bestaande gebouwen.

In het aanbod vind je ook ‘Monumenten in de actualiteit’: deze gebouwen worden uitzonderlijk opengesteld omdat ze bv. recent gerestaureerd zijn. Ze vallen niet noodzakelijk onder het jaarthema.

Wat betekent dit concreet voor Gent?

Je kan culturele instellingen bezoeken zoals het conservatorium, de Bijloke, de opera, het NTGent, het Pand of de Vooruit. Opmerkelijk is de restauratie van de Sint-Niklaaskerk met speciale aandacht voor het orgel. Ook het Van Peteghem-orgel in de Sint-Pieters-kerk is te bezichtigen. Daarnaast zijn er recente herbestemmingen zoals de nieuwe faculteitsbibliotheek Letteren en Wijsbegeerte op de Rozier en kunstateliers zoals het Glasatelier Mestdagh. En tenslotte als ‘Monument in de actualiteit’: de gevangenis van Gent.

Vaak is reserveren via mail of telefoon noodzakelijk.

De programmakrant ligt gratis ter beschikking op de derde verdieping van de bibliotheek. Je kan het aanbod ook bekijken op de website. Over sommige gebouwen hebben wij werken in de bibliotheek die u kunt ontlenen. Enkele suggesties:

–          150 jaar Nieuwewandeling : gevangenis Gent 1862-2012

–          Huizen van, voor en door het volk : rond het feestlokaal Vooruit in Gent

–          De Opera van Gent : het Grand Théâtre van Roelandt, Philastre en Cambon

–          Gentse circusartiesten

–          Het Pand : acht eeuwen geschiedenis van het oud Dominicanenklooster te Gent

Er is een boekenstandje over het thema gemaakt.

Afdeling kunst en architectuur – derde verdieping Bib Zuid

Open Monumentendag en Fortennacht

Zondag 11 september wordt de Open Monumentendag Vlaanderen georganiseerd; de dag ervoor kan u naar de Fortennacht in Vlaanderen,  Zeeland of  Noord-Brabant. De bibliotheek stelde een keuzelijst samen rond  de monumenten die dit jaar tijdens deze twee evenementen in de kijker staan.  Het thema van de Monumentendag, “Conflict” , sluit deze keer immers nauw aan bij de Fortennacht.
Je kan dit thema vanuit verschillende invalshoeken bekijken. Als je monumenten met conflicten associeert denk je allicht meteen aan gebouwen met een militaire verdedigingsfunctie: burchten, forten, kastelen, kazernes, stadswallen, militaire verdedigingswerken… Of aan modernere gebouwen zoals bunkers, atoomschuilkelders of  de constructies van de  Atlantikwall… Maar ook kerken en molens dienden vroeger als uitkijkpunten tijdens oorlogen. Militaire begraafplaatsen of andere plekken of objecten om gesneuvelden te herdenken zijn eveneens monumentale getuigenissen van een uit de hand gelopen conflict. En gerechtsgebouwen en gevangenissen zijn plaatsen waar maatschappelijke conflicten beslecht worden.
De Open Monumentendag bekijkt het nog breder en brengt ook conflicten en politiek getouwtrek rond monumenten in de belangstelling. Zoals bv. de recente dicussies over de archeologiewetgeving in Vlaanderen of de moeilijkheden rond de erkenning van bepaalde monumenten.
Op de derde verdieping van Bibliotheek Zuid staat een themastandje met boeken uit de keuzelijst en met het krantje van de Open Monumentendag waarin je het volledige programma kan vinden. Voor een overzicht van alle activiteiten in Gent kan je ook op de Gentse stadssite terecht.

Victor Horta: themastand in bib Zuid

In 1861, 150 jaar geleden, werd Victor Horta geboren. 2011 is daarom tot Hortajaar uitgeroepen. De meeste door Horta gebouwde huizen staan in Brussel: de voornaamste activiteiten naar aanleiding van het Hortajaar vinden dan ook daar plaats. Toch ontwierp Horta ook in Gent enkele huizen: de allereerste opdracht die hij kreeg bestond uit het bouwen van 3 huizen in  Twaalfkameren (zijstraat Coupure Rechts en Wispelbergstraat). De beroemdste architect van de Art Nouveau werd trouwens in Gent geboren, ging er naar school tot  zijn vertrek naar Parijs in 1878, en heeft er een straat met zijn naam, vlakbij het Van Duyseplein

Momenteel staat er op de 3^de verdieping in Bib Zuid een themastand met boeken over Victor Horta, die u ook in deze lijst kan terugvinden. Wie op zoek is naar boeken over Art Nouveau-architectuur  in het algemeen kan hier terecht.