De Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen (KJV) is een boekenjury van kinderen en jongeren tussen vier en zestien jaar. Per leeftijdsgroep krijgen de juryleden een lijst van tien genomineerde boeken. Doorheen het leesjaar komen ze samen in leesgroepen om te praten over de boeken en om te beslissen welk boek het beste is. Ik mocht, u raadt het waarschijnlijk al, zo een bijeenkomst volgen. Een verslag!
James Huys
Vooraleer ik mij als volwaardig jurylid bij de rest van de groep kan scharen, heb ik afgesproken met Lotte Oers. Zij begeleidt dit jaar een leesgroep van negen acht- tot tienjarigen, uit het derde en vierde leerjaar. Een van de groepjes 3 van de Gentse KJV-afdeling, met andere woorden. Voor Lotte is het pas haar tweede jaar als KJV-begeleidster. Ze vertelt me hoe ze eigenlijk vanuit haar interesse voor kinderboeken heel toevallig in het project van de Kinder- en Jeugdjury is gerold. “Als kind las ik al stapels boeken en zelfs nu vind ik kinderboeken nog altijd fantastisch. Toen een vriendin vorig jaar via Facebook nog extra begeleiders zocht voor de KJV, moest ik niet lang nadenken. Zo ben ik heel last minute in het KJV-project gesprongen.”
Zeevos en Munkel Trog
Ik zie ondertussen dat de negen juryleden zijn aangekomen. Rond halftwaalf stormen ze naar het keukentje van de bibliotheek op de zesde verdieping. Omdat het vandaag de laatste bijeenkomst is, gaan de kinderen niet alleen boeken bespreken maar ze ook beoordelen. Het is de bedoeling dat ze straks de tien boeken op volgorde rangschikken, van hun favoriete tot hun minst favoriete boek. Maar vooraleer het zover is, wil Lotte vandaag nog praten over de twee laatste boeken op de lijst: ‘Camping Zeevos‘ van Hilde Vandermeeren en ‘Munkel Trog‘ van Janet Foxley. Ze neemt de twee werken uit haar mandje en trapt de sessie op gang met de simpele vraag of het verhaal uit ‘Camping Zeevos’ waargebeurd zou kunnen zijn.
De mondige groep van negen, vijf meisjes en vier jongens, komt direct tot leven. Terwijl de jongens hun antwoorden eruit flappen (en vaak zelfs brullen), steken de meisjes beleefd hun vingers op en manen ze het andere geslacht met een ‘shhht’ tot stilte aan voor ze ook hun mening over het boek geven. Doorheen de bijeenkomst valt het mij trouwens op met hoeveel plezier ze allemaal over de boeken praten. Iets wat Lotte ook bevestigt. “Vorig jaar probeerde ik van deze sessies echt nog activiteiten te maken, door bijvoorbeeld met tekeningen te werken. Maar ik heb gemerkt dat de kinderen daar echt niet op zaten te wachten. Ze kwamen niet naar hier om te tekenen, ze wilden vooral babbelen.”
De begeleidster ontvouwt vervolgens een zelf getekende plattegrond van de camping uit het verhaal op tafel. Wanneer ze aan de juryleden vraagt om de caravans aan te duiden waarin hun favoriete personages wonen, barst het rumoer weer los. “Ik heb tot nu toe al twee keer een groep gehad met heel mondige kinderen die eigenlijk weinig input nodig hebben om van alles te zeggen. Toch probeer ik hen altijd een beetje uit te dagen om verder te denken dan ze aanvankelijk doen. Op dat vlak is het soms wel een uitdaging om verder te geraken dan uitspraken als ‘ik vond dat super stom’ of ‘wauw, dat was super leuk’. Daarom zoek ik, bijvoorbeeld met die plattegrond, meestal naar een andere invalshoek dan een simpele ‘wat vonden jullie er van?’.”
Geen Stilton of Potter
Om de bespreking van een boek af te ronden, mogen de kinderen punten geven voor zowel het verhaal als de tekeningen. Daarvoor heeft Lotte gekleurde kaartjes mee met cijfers op. Zo zie ik dat ‘Camping Zeevos’ goed in de smaak valt bij de juryleden. En ook voor ‘Munkel Trog’ laat de groep de kaartjes met een acht of negen op de lucht in schieten. Even later is het tijd voor de eindstemming. “Wij gaan de mensen die deze boeken geschreven hebben, een prijs geven”, geeft Lotte nog eens mee aan de groep van negen. “Maar we vinden ze bijna allemaal even mooi”, klinkt het vervolgens bij de jury, die in stilte aan de slag gaat met het samenstellen van een top tien.
Wanneer Lotte aan het einde van de sessie aan de kinderen vraagt om hun top drie te verklappen, komen er veel verschillende titels naar voren. Wie de uiteindelijke winnaar zal worden, weten we dus pas op 4 mei. Dan wordt het winnende boek bekendgemaakt tijdens het grote KJV-feest in De Warande in Turnhout. Maar de begeleiders mogen daarnaast, als ze dat willen, ook hun eigen feest organiseren. Zo organiseert de Gentse bibliotheek net als vorig jaar een slotfeest voor haar KJV-lezers. Lotte vertelt. “Ook dit jaar doen we weer iets met de Gentse afdeling. Zoiets is heel plezant omdat we een heel jaar met die kinderen gewerkt hebben en samen met hen een mini-versie van het grote feest houden. Het is de bedoeling dat er, net als vorig jaar, workshops zijn en dat we het winnende boek van de Gentse juryleden bekendmaken.”
Lotte vertelt me nadien nog hoe belangrijk ze het vindt dat de tien boeken van de Kinder- en Jeugdjury op voorhand gekozen worden door een groepje ‘nominatielezers’. “Op die manier kunnen we de kinderen boeken aanreiken die ze anders niet zouden lezen”, legt ze uit. “In Nederland bestaat er ook een soort kinderjury maar daar mogen de juryleden zelf kiezen wat en hoeveel ze lezen. Ze krijgen wel een lijst met tips mee, maar uiteindelijk komen er altijd voorspelbare winnaars uit de bus, zoals de boeken van Geronimo Stilton of Harry Potter. Ik vind dat de kinderen met die manier van werken te weinig uitgedaagd worden om minder evidente boeken te lezen, wat bij de Vlaamse Kinder- en Jeugdjury wel het geval is”, besluit ze.
Lees je ook graag mee met de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen in het leesjaar 2014-2015? Dat kan! Geef je naam en leeftijd door aan de Gentse Openbare Bibliotheek via bibliotheek@gent.be of 09 266 70 00.
James Huys
Wie is James Huys?
Jaarlijks bekronen meer dan 6.000 jonge juryleden tussen 4 en 16 jaar binnen hun leeftijdscategorie de top 3 van jeugdboeken.
De bibliotheek zoekt enthousiaste begeleiders voor de leesgroepjes van de 
Blog Bibliotheek Gent 