Uitgelezen Deluxe – Gent
Mijn horloge leest vijf voor acht in de avond. Het is druk aan de ticketbalie in Kunstcentrum Vooruit. Er staat een lange rij mensen ongeduldig te wachten. Zelf sta ik op de gastenlijst, waardoor ik me behoorlijk chique en belangrijk voel. Na het vinden en doorstrepen van mijn naam op de lijst, duwt de dame achter de balie mij een knalgeel ticket in de hand. In zwarte letters staat er ‘Uitgelezen Deluxe‘, dinsdag 26 mei’ op gedrukt. Ook ontvang ik in de hal nog een nummer waarmee ik deze avond kan deelnemen aan de tombola. Het fantastische nummer 355 zal mij vandaag geluk moeten brengen. Vol spanning en goede moed begeef ik me naar de zaal, op zoek naar rij 11 stoel 10.
Met grote ogen stap ik de zaal binnen. Het interieur oogt tamelijk oud, alsof het gebouw al veel seizoenen heeft gekend. Een grondige zoekopdracht op Google leert me dat het gebouw in 1913 voor het eerst het daglicht zag. De eerste vijf minuten doe ik dan ook niets anders dan gretig rondkijken naar al die pracht en praal. De muren lijken van marmer te zijn en door al de geschilderde gouden accenten waan ik me even in een ver verleden. Het is duidelijk dat de zaal ooit grandeur en klasse uitstraalde, en dat doet ze nog steeds. Dit is de perfecte plek voor het bespreken van literatuur ‘met een grote L’.
Kleppers voor de zomer
De gastvrouw van vanavond is Fien Sabbe. Dat de presentatrice al heel wat ervaring heeft, valt niet te ontkennen. Haar warme stem vult de zaal en ze weet als geen ander ongemakkelijke stiltes te weren. Na een kort welkomstwoord stelt ze de panelleden aan het publiek voor. Zoals op elke Uitgelezen zijn vaste panelleden Jos Geysels en Anna Luyten van de partij. Maar in plaats van 2 extra panelleden, zijn er vanavond 4 aanwezig. Het is namelijk de laatste Uitgelezen van het jaar, een luxe-editie zeg maar. Cabaretier Wouter Deprez, schrijfster Niña Weijers, tv-gezicht Lieven Scheire en VTM-nieuwsanker Birgit van Mol komen samen met Geysels en Luyten over hun favoriete leesboek vertellen. Een voor een wandelen ze binnen en nemen plaats op de leren sofa’s op het podium. Lieven Scheire doet dat op een geheel eigen manier, en rolt alles behalve elegant langs de achterzijde in een van de sofa’s.
Beurtelings mogen de gasten hun gekozen boek kort voorstellen aan het publiek. Veel bezoekers zijn fervente bibliotheekgangers, die hier wat lees-inspiratie komen opdoen. Elke gekozen titel blijkt een aanrader voor de zomervakantie te zijn, geschikt voor een luie dag in de hangmat of aan het strand. Jos Geysels kiest voor ‘14’ van Jean Echenoz. Echenoz wijdt volgens Geysels in zijn boek over de oorlog uit over de kleinste details, terwijl hij de grote rampen snel afhandelt. ‘Hij beschrijft alles tot in de puntjes, maar blijft fascineren’. Anna Luyten gaat dan weer voor ‘De taal van dingen in huis en andere verhalen’ van Lydia Davis. De verhalenbundel met zeer korte teksten inspireert haar enorm. Na enkele leestips is het tijd voor een streepje muziek. De Piepkes, met muzikanten Roland, Sioen en Pieter-Jan De Smet, spelen met enkele kinderliedjes de pannen van het dak.
Dan is het de beurt aan Birgit van Mol. Zij stelt ‘De waarheid over de zaak Harry Quebert’ van de Zwitserse jurist Joël Dicker aan ons voor. Het boek, dat door sommige critici als minderwaardige literatuur wordt beschouwd, wist van Mol toch volledig in te pakken. ‘Ze noemen het boek een slaapsteler! Het klopt, want ik kon het boek niet meer wegleggen eens ik begon te lezen’. Wouter Deprez vertelt dan weer over ‘Dat hebben we gehad’, een boek van Engelsman Robert Graves die meevocht aan het front in WOI. Volgens Deprez zou Graves dit boek geschreven hebben met een vreemd motief. De man wou namelijk van zijn vrouw scheiden en met zijn minnares een villa kopen, maar daar had hij het geld niet voor. Met de opbrengsten van dit boek wou hij zijn droom in vervulling zien gaan. Grappig weetje: het is de man ook echt gelukt!
De woordsmid
Niña Weijers opteert dan weer voor ‘De ambassade van Cambodja’ van Zadie Smith. Het verhaal volgt het leven van de jonge Ivoriaanse huismeid, Fatou. Weijers prijst tijdens haar uitleg vooral de schrijfstijl van Smith. De zomerklepper van Lieven Scheire is dan weer iets wetenschappelijker. Hij kiest voor ‘Sapiens’ van de Israëlische historicus Yuval Noah Harari. Sapiens is een internationale bestseller die de geschiedenis van de mensheid op alle vlakken beschrijft. Scheire praat als wetenschapper haast lyrisch over het boek. ‘Ik heb meer over de geschiedenis van de mens geleerd uit dit boek dan in al mijn geschiedenislessen op school samen’.
Tussendoor leest de Nederlandse auteur A.L. Snijders zijn alom gerenommeerde hele korte verhaaltjes voor. Snijders maakt meteen indruk op jong en oud. De man laat de hele zaal gieren van het lachen door zijn droge manier van converseren. Hij is een echte woordsmid. Dat valt ook te ontdekken in zijn verhaaltjes, waarbij de laatste zin telkens weer het hele verhaal op een hilarische manier samenvat. Een coup de théâtre, als het ware. Stiekem beloof ik mezelf dat ik binnenkort een van zijn vele verhalenbundels ga lenen in de bibliotheek. De man heeft gewoonweg talent.
Nummers en prijzen
Op het einde halen Geysels en Luyten elk nog een boek tevoorschijn om de avond af te sluiten. ‘De burgemeester van Veurne’, geschreven door Georges Simenon en ‘De onderwaterzwemmer’ van P.F. Thomése passeren de revue dus als laatst. Het is duidelijk dat de twee vaste panelleden literatuur ademen, want ook deze keer vertellen ze enorm enthousiast over hun literaire ontdekkingen. Vooral ‘De burgemeester van Veurne’ houdt mijn aandacht vast, aangezien een groot deel van mijn familie in Veurne woont. Het feit dat ook mijn geboorteplaats Oostende een grote rol blijkt te spelen in het boek, maakt het des te interessanter.
Het absolute hoogtepunt vindt op het einde van de avond plaats. Plots hoor ik spontaan tientallen handtassen opengaan en ook de mannen zoeken plots koortsachtig naar iets in hun broekzakken. Het is tijd voor de supertombola. Bij elk afgeroepen winnend nummer, juicht iemand in de zaal. De prijzen zijn dan ook niet mis: boeken, dvd-boxen en als hoofdprijs alle besproken boeken van de avond in een mooi pakket. Nummer na nummer word ik zenuwachtiger. Zal ik vanavond iets winnen of ga ik met lege handen naar huis? Dan wordt nummer 356 afgeroepen als een van de winnaars. Mijn blik glijd naar het tombolaticket dat in mijn handen gekneld zit. 355. Een groot gevoel van verlies maakt zich van mij meester. Ik grijp net naast de prijs. Gelukkig loop ik stage in de bibliotheek en kan ik de boeken daar met gemak uitlenen. En dat gratis en voor niets! Dan zit de avond erop en wandel ik door de verlichte straten van Gent naar huis, met literatuur in mijn gedachten.
Emma Delhaise, stage journalistiek (Arteveldehogeschool)